Significasti

Decretal. Gregor. IX. lib i Tit. vi. de electione, kap 4.

Fra Knut Wolfgang Nörr: Kirche und Koncil bei Nicolaus de Tudeschis (Panormitanus), kap. 4.side 104 #22:
 

1     Electo in archiepiscopum sedes apostolica pallium non tradet, nisi prius praestet fidelitatia et obedientiae iuramentum.	Den apostolske stol overleverer ikke palliet til den, der er valgt til ærkebiskop, førend han har aflagt en troskabs- og lydighedsed.
2 Paschalis Panormitano Archiepiscopo.
3       Significasti, frater carissime, reges et regni maiores admiratione permotos, quod pallium tibi ab apocrisariis nostris tali conditione oblatum fuerit, si sacramentum, quod a nobis scriptum detulerant, exhiberes.
4   In pallio, frater, plenitudo conceditur pontificalis officii, quia iuxta sedis apostolicae et totius Europae consuetudinem ante acceptum pallium metropolitanis minime licet aut consecrara episcopos, aut synodum celebrare.
5  Mirentur in hac causa et Dominum nostrum Iesum Christum, qui, quum ovium suarum curam Simoni Petro committeret, conditionem posuit, dicens: "Si diligis me, Simon Petre, pasce oves meas." (Joh 21,17) (R13-03#74)	De under sig i denne sag over vor Herre Jesus Kristus, som, da han overlod omsorgen for sine får til Simon Peter, anbragte en betingelse, idet han sagde: 'Hvis du elsker mig, Simon Peter, så vogt mine får'.
6  Si conscientiarum factor et cognitor secretorum conditione hac usus est, nec semel tantum, sed et secundo, et usque ad contristationem: qua nos sollicitudine, qua provisione oportet tantam ecclesiae praelationem, tantam Christi ovium curam imponere fratribus, quorum conscientias non videmus?	Hvis han, der har skabt samvittighederne og kender de hemmelige ting, har brug for en sådan betingelse, ikke blot én gang, men også den anden gang, ja indtil, Peter blev bedrøvet, hvor meget mere har så ikke vi brug for den, vi, der har en sådan bekymring, som skal have en sådan forudseenhed overfor kirkens styrelse, som pålægger brødrene en sådan omsorg for Kristi får, vi, som ikke ser deres samvittigheder?
7  illis maxime, quos nullo usu novimus, quorum dilectionem penitus ignoramus? Aiunt omne iusiurandum in evangelio a Domino Deo esse prohibitum, nec ab (ipsis) Apostolis post Dominum, nec in conciliis inveniri posse statutum. (R13-4#12)	især dem, som vi ikke kender af daglig omgang, og hvor kærlighed vi er fuldstændig uvidende om? De siger, at al edsaflæggelse er forbudt af Gud Herren i evangeliet, og at der heller ikke af apostlene efter Herren eller på koncilerne kan findes bestemmelser derom.
8  Quid est ergo, quod idem Dominus subsequenter ait: "Quod amplius est, a malo est?" Hoc enim amplius ut exigamus, malum nos illo permittente compellit.	Men hvad så med det, som Herren føjer til efterfølgende: 'Hvad der er ud over det, er af det onde'? Dette 'ud over' tvinger os, han anklager os for noget ondt, hvis vi tillader det.
9 Nonne malum est ab ecclesiae unitate et a sedis apostolicae obedientia resilire, et nonne malum est contra (sacrorum) canonum statuta prorumpere? Quod quam multi etiam post sacramentum praestitum praesumpserunt? (R13-4#14)	Mon ikke det er ondt at trække sig tilbage fra kirkens énhed og lydighed mod det apostolske sæde, og mon ikke det er ondt at fremsætte noget imod de hellige kanoniske statutter? Hvilket mange regner lige efter det fastsatte sakramente?
10 Nonne praedecessor tuus praeter Romani Pontificis conscientiam damnavit episcopum? Quibus hoc canonibus, quibus hoc conciliis legitur esse permissum? Quid super episcoporum translationibus loquar, quae apud vos non auctoritate apostolica, sed nutu regio praesumuntur?
11 Propter haec mala et alia evitanda huiusmodi iuramentum exigitur. Cur autem Dominus iuramentum prohibuerit, Apostolus Iacobus manifeste adiiciens docet, ut non sub iudicium incidatis, ne quisquam, sicut et Augustinus exponit, assiduitate iurandi ad (50) periuriam per consuetudinem dilabatur.
12 Quapropter iuratione (quis) non utatur, nisi necessitate, quum videt pogros homines esse ad credendum quod eis utile est credere, nisi iuratione firmetur.
13 Hoc nimirum malo ac necessitate compellimur iuramentum pro fide, pro obedientia, pro unitate requirere. (R13-4#20) Porro pro auditorum diffidentia Apostolum Paulum iurasse, ipsius epistolae testantur.	I hvert fald tvinges vi af dette onde og af nødvendigheden til at kræve edsaflæggelse for troen, for lydigheden, for énheden.
14 Aiunt in conciliis statutum non inveniri, quasi Romanae ecclesiae legem concilia ulla praefixerint, quum omnia concilia per Romanae ecclesiae auctoritatem et facta sint, et robur  acceperint, et in eorum statutis Romani Pontificis patenter excipiatur auctoritas. (R13-4#25)	De siger, at der på koncilerne ikke findes sådanne statutter, som om koncilerne kunne foreskrive den romerske kirke nogen lov, eftersom alle koncilerne har autoritet gennem den romerske kirke og er blevet til og blevet holdt stærke, og i deres statutter undtages åbenbart den romerske paves autoritet.
15 [Nonne in Chalcedonensis concilii actione decima sexta statutum est, ante omnia quidem primatus honorem praecipuum secundum canones antuquae Romae reverendissimo archiepiscopo conservari? Itaque quod consuerunt rex et magnates a supradicta sacramenti conditione te quiescere, videturne vobis iudicium evangelium?
16 Videturne primatus nostri honor praecipuus? Numquid animo cecidit illa sententia Domini: non est discipulus super magistrum? Numquid Hungarico principi dictum est: et tu conversus confirma fratres tuos? Numquid haec nos commodi nostri profectione requirimus, et non unitatis catholicae statuimus firmamentum?]
17 Possunt apostolicam sedem contemnere, possunt adversum nos calcaneum elevare, datum a Deo privilegium evertere vel auferre non possunt, quo Petro dictum est: "Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam, et tibi dabo claves regni coelorum." (Matt 18,18)
18 Quum igitur a sede apostolica vestrae insignia dignitatis exigitis, quae a beati Petri tantum corpore assumuntur, iustum est, ut vos quoque sedi apostolicae sedis apostolicae subiectionis debitae signa solvatis, quae vos cum beato Petro tanquam membra de membro habere, et catholici capitis unitatem servare declarent.
19 cIn quibus a praedecessoribus nostris ea est adhibita moderatio, ut nihil iniuriosum, nihil difficile sit appositum, quod non etiam praeter exactionem nostram ab omnibus debeat Episcopis observari, qui sub Apostolorum Petri et Pauli obedientia decreverunt, et unitate persistere.
20 cNumquid non ultra vos Saxones, Danique consistunt? Et tamen eorum Metropolitani et idem iuramentum asserunt, et legatos sedis Apostolicae honorifice tractant, et in suis necessitatibus adiuvant et Apostolorum limina per legatos suos non tantum per triennium sed annis singulis visitant. [Ita te etc.].
21 c
22 Mit der Stellung des Generalkonzils zum Papste hat sich Panormitanus eingehend auseinandergesetzt. In seinem Kommentar allerdings macht er nur kurze, wenn auch grundlegende Ausführingen zu c. Significasti (c. 4 X, I, 6 n. 3 und 4, F. 106ff).
23 Nota ... quod concilia generalia non sunt supra papam, unde non possunt statuendo praefigere legem papae, imo in omnibus statutis concilii intelligitur excepta authoritas papae. Et est iste tex. satis in hoc notabilis, et quotidie allegatur, praesertim ubi disputatur de potentia papae et concilii. et vide duos tex. 9. q. 3. c. aliorum, et c. nemo, ubi dicitur, quod nemo potest iudicare primam sedem, scilicet papam, nec Augustus, nec populus, nec clerus, et facit c. cuncta per mundum, et c. per principalem eadem causa et q. Et per ista arguit hoc Jo. An. quod sententiae papae est standum, si contradicit sententiae totius concilii.
24 Remittit ad no. 4. dist. c. in istis et c. sicut. 15. dist. et in dicto c. aliorum. Vide etiam gl. in c. legimus. 93. dist. ubi tex. Hiero. facit in contrarium, dicentis, quod orbis est maior urbe.
25 Infert etiam Jo. An. per istum tex. quod solus papa potest interpretari statuta concilii, nec mirum secundum eum, cum possit etiam tollere et limitare, ut in c. statutum. de rescrip. li. 6. vide tu bonam gl. in c. ubi perculum. de elec. li. 6. quae dicit, quod licet honestum sit, quod papa non revocet statuta concilii sine consensu ipsius concilii, potest tamen si vult.
26 Pro quo facit tex. ibi, et tex. hic. Sed tex. iste, et omnia praedicta, debent limitari et restringi ad ea, quae pendent a plena dispositione papae. Nam in his, quae sunt iuris positivi, indubitanter papa est supra concilium, quia ipse est caput ecclesiae. Unde licet potestas fuerit data papae, et toti ecclesiae, papae tamen fuit attributa tanquam capiti, unde debet moveri corpus ad dispositionem capitis.
27 Et vide ad praedicta bonum textum in c. Ita Dominus, 19. dist, (Friedberg 1,62; gratian 19/7b) et in c. In novo, et c. Quamvis 21. dist. (Friedberg 1,69 og 70; gratian#G21b; #G21g) et 24. q. 1 c. Loquitur, et c. Pudenda, et c. Quodcunque. (Friedberg 1, 971, 978f, 968).
28 Sed in his, quae non dependent a plena potestate papae, non est simpliciter dicendum, quod papa sit supra concilium. Ideo in concernentibus fidem, concilium est supra papam, (105) unde non potest papa disponere contra dispositum per concilium,  vide bonum textum et glossam in c. Anastasius, 19. dist. (Friedberg 1,64).
29 Hinc est, quod concilium potest condemnare papam de haeresi, ut in c. Si papa, 40. dist. (Friedberg 1,146), ubi dicitur, quod papa potest esse haereticus, et de haeresi iudicari. Et dicunt Doct. in c. In fidei favorem, de haeresi libro 6. (Friedberg 2, 1071), quod concilium est iudex, puto tamen quod si papa moveretur melioribus rationibus et authoritatibus quam concilium, quod standum esset sententiae suae, nam et concilium potest errare, sicut alias erravit super matrimonio contrahendo inter raptorem et raptam.
30 Et dictum Hieronymi melius sentientis, postea fuit praelatum statuto concilii, ut probatur 36. q. 2. in c. tria. iuncto c. placuit. facit, quod leg. et no. 20 dist. c. 1.

31 Nam in concernentibus fidem, etiam dictum unius privati esset praeferendum dicto papae, si ille moveretur melioribus rationibus et authoritatibus novi et veteris testamenti quam papa.	For i de ting, der har med troen at gøre, kan selv et privatmenneskes udsagn være at foretrække fremfor pavens udsagn, hvis han bevæges af bedre grunde og bedre skriftsteder fra det ny og det gamle testamente end paven.
32 Nec obstat si dicatur, quod concilium non potest errare, quia Christus oravit pro ecclesia sua, ut non deficeret, ut in c. maiores, in prin. de bapt. (Friedberg 2,644f) et no. 24 q. 1 A recta (Friedberg 1,969), et in c. Pudenda (Friedberg 1,978f), quia dico, quod licet concilium generale repraesentet totam ecclesiam universalem, tamen in veritate ibi non est vere universalis ecclesia, sed repraesentative, quia universalis ecclesia constituitur ex collectione omnium fidelium, unde omnes fideles orbis constituunt istam ecclesiam universalem, cuius caput et sponsus est ipse Christus.	Og det nytter ikke noget, at man siger, at et koncil ikke kan fejle, fordi Kristus beder for sin kirke, at den ikke må svigte, som der står i kap 'maiores' og i kap 'Pudenda', for jeg siger, at selv om et almindeligt koncil repræstenterer hele den almindelige kirke, så er dog i virkeligheden ikke hele den almindelige kirke tilstede dèr, den er det kun repræsentativt, for den almindelige kirke udgøres af forsamlingen af alle troende, hvorfor alle troende i hele verden udgør denne almindelige kirke, hvis hoved og brudgom Kristus selv er.
33 Papa autem est vicarius Christi, et non vere caput ecclesiae, ut no. gl. in cle. ne Romani, de ele. (Friedberg 2,1135f), quae notabiliter dicit, quod mortuo papa ecclesia non est sine capite, et ista est illa ecclesia, quae errare non potest, pro hoc de conse. dist. 1 Ecclesia.	Men paven er Kristi stedfortræder og ikke kirkens sande hoved, som det fremgår af no. gl. cle. 'Ne Romani', hvor der vel at mærke siges, at når paven er død, er kirken ikke uden hoved, og det er denne kirke, som ikke kan fejle: Til fordel for det taler 'de conse' dist 1 'Ecclesia'.
34 Unde possibile est, quod vera fides Christi remaneret in uno solo, ita quod verum est dicere, quod fides non deficit in ecclesia, sicut ius universitatis potest residere in uno solo alii peccantibus, ut no. gl. in c. Gratum, supra tit. prox.
35 Hoc patuit post passionem Christi, nam fides remansit dumtaxat in Beata Virgine; quia omnes alii scandalizati sunt, et tamen Christus ante passionem oraverat pro Petro, ut non deficeret fides sua, ergo non dicitur deficere, nec etiam errare si remanet vera fides in uno solo.
36 Et forte hinc dixit gl. no. 21. dis. c. quamvis, quod ubi sunt boni, ibi est ecclesia Romana. Item dic, quod in concernentibus universalem statum ecclesiae, non potest papa disponere contra statuta concilii, si statuendo contrarium decoloraretur status ipsius ecclesiae, ut dicit tex. 1. q. 7. c. etsi illa.
37 Et in hoc casu intelligo multas gl. quae videntur velle, quod papa non potest dispensare contra universalem statum ecclesiae, ut no. in c. literas. de rest. spol. et vide, quod no. Inn. in c. quanto. de cons. Ubi dicit, quod papae non est permittendum venire contra statutum generale ecclesiae, sine causa rationabili et aliis nota.
38 Secus dicerem, ubi non decoloraretur seu diffamaretur ecclesia, ut quia ex causa rationabili papa vult contravenire, limitando statutum ecclesiae, seu tollendo statutum concilii super statu ecclesiae.
39 Sic intelligo, quod no. gl. in c. quae ad perpetuam 25. q. 1. (106) Item adde ad praedicta gl. singularem in praedicto c. si papa, quae dicit, quod si papa est in peccato mortali notorie, et scandalizat alios, nec est corrigibilis, quia in peccato iugiter permanet, quod potest tanquam haereticus puniri, quia videtur male sentire de fide.
40 Et no. perpetuo illam gl. quae tenetur per omnes. et haec sufficiant in transitu lectionis, quantum ad hanc materiam.
41 c
42 c
43 c
44 c
45 c
46 c
47 c
48 c
49 c
50 c
51 c
52 c
53 c
54 c
55 c
56 c
57 c
58 c
59 c
60 c

61 c
62 c
63 c
64 c
65 c
66 c
67 c
68 c
69 c
70 c
71 c
72 c
73 c
74 c
75 c
76 c
77 c
78 c
79 c
80 c
81 c
82 c
83 c
84 c
85 c
86 c
87 c
88 c
89 c
90 c

Noter: